انجام پروپوزال
انجام پروپوزال اولین قدم برای شروع انجام پایان نامه است. برای انجام پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری می توانید این مطلب را بخوانید و به سرعت سفارش دهید.
مقدمه
جهت انجام هر نوع پژوهش اعم از پایان نامه ، رساله و یا انجام پژوهش هایی که برای سازمان ها و وزاتخانه ها انجام می شود؛ لازم است محقق قبل از شروع به کار تحقیق اقدام به تهیه طرح تحقیق نماید.
هر پژوهش به طور کلی دارای دو بخش اصلی است
بخش فکری و بخش عملی که مهمترین و اساسی ترین بخش تحقیق بخش فکری آنست، که اغلب دانشجویان تحصیلات تکمیلی در تدوین آن دچار اشکال می شوند؛ در حالیکه توانمندی پژوهشگر از سازمان دهی طرح تحقیق حائز اهمیت فراوان است و بایستی در آن دقت شود تا در مراحل اجرائی تحقیق پژوهشگر دچار مشکلات نگردد. پروپوزال کارشناسی ارشد نیز از این قاعده مستثنی نیست.
هرچند در اغلب دانشگاه فرمت پروپوزال کارشناسی ارشد شامل موارد زیر است.
طرح تحقیق
موضوع تحقیق
منابع انتخاب موضوع
ضوابط موضوع پژوهش
بخشهای مختلف پروپوزال کارشناسی ارشد
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت تحقیق
هدف های تحقیق
فرضیه ها یا سوال های تحقیق
سوالات تحقیق
پیشینه نظری و تجربی
روش اجرای تحقیق
فهرست فعالیت های مورد نیاز برای اجرای تحقیق به ترتیب زمانی (مراحل اجرای تحقیق)
بودجه مورد نیاز برای اجرای پژوهش
منابع شناسایی شده برای استفاده در تحقیق
طرح تحقیق
طرح تحقیق در پروپوزال کارشناسی ارشد معمولا دارای سه بخش است:
بخش اول – اطلاعات کلی.
- قسمت اول : بخش موضوع به فارسی و انگلیسی و تاریخ تصویب موضوع عنوان می شود.
- قسمت دوم : مشخصات استادان راهنما و شامل نام ونام خانوادگی ، مرتبه دانشگاهی ، در رشته تحصیلی و گرایش ثبت می شود.
- قسمت سوم : مشخصات محقق یا دانشجو شامل نام ونام خانوادگی رشته تحصیلی ، شماره دانشجویی و احیانا تلفن تماس درج می شود.
بخش دوم – اطلاعات مربوط به طرح تحقیق.
بخش سوم – تعهد نامه پژوهشگر و تصویب شوراها و تحصیلات تکمیلی و یا مقامات مسئول.
موضوع تحقیق
موضوع مشکل احساس شده ای است که دانشجو یا محقق به حل آن علاقه مند است و می خواهد با انجام پژوهش راه حل یا راه حل هایی را بیابد. معمولا مسئله و موضوع تحقیق به صورت یک جمله کاملا مثبت دقیق و صریح مطرح می شود و باید طوری تنظیم شود که به طور عملی قابل بررسی و پژوهش باشد.
منابع انتخاب موضوع برای پروپوزال کارشناسی ارشد
اغلب دانشجویان در مورد موضوع انتخاب موضوع پایان نامه و رساله دچار مشکل می شوند و نمی دانند چه موضوعی را بایستی انتخاب نمایند . بدیهی است انتخاب موضوع از حساس ترین و با اهمیت ترین مراحل تحقیق است و اگر موضوع از روی بصیرت انتخاب نشود چه بسا در انجام آن محقق دچار مشکلات عدیده ای شده و مجبور می شود که موضوع را تغییر دهد.
محقق می تواند با استفاده از منابع زیر موضوع پژوهش خود را انتخاب نماید :
- مسایل محیطی : مسائل و مشکلات ملموسی که در محیط اجتماعی ، کلاس درس ، مدرسه ، سازمانها وجود دارد و می تواند مبنائی برای انتخاب موضوع باشد.
- تجارت تحصیلی که دانشجو در دوره ای تحصیلات تکمیلی از طریق دروس رشته مربوطه ، سخنرانی و بحث در کلاس ، مقالات مجلات تخصصی ، و گزارش گردهمایی های علمی به دست می آورده راه را برای انتخاب موضوع باز کند.
- تغییرات جدیدی کهفناوری در رشته های مختلف علوم انسانی به وجود آورده است می تواند مبنای تعیین موضوع تحقیق باشد مثلا آموزش مجازی در علوم تربیتی و یا بانکداری اینترنتی در رشته مدیریت.
- استادان راهنما معمولا موضوعاتی را در اختیار دارند که در صورت تمایل دانشجویان با مشورت یکدیگر می توانند روی یک موضوع خاص توافق نمایند.
ضوابط موضوع پژوهش
موضوع پژوهش با توجه به اهمیت آن در اقدامات بعدی بایستی مورد بررسی دقیق قرار گیرد. که این مهم ابتدا توسط دانشجو ، استاد راهنما و مشاور و سپس در کمیته های مربوطه انجام می شود تا قابلیت انجام پژوهش توسط محقق تضمین شود .
نکاتی که در بررسی و ارزشیابی موضوع بایستی مورد نظر قرار گیرد به شرح زیر است:
- محقق به موضوع و اجرای آن علاقه مند باشد.
- مسئله در فرایند تحقیق به نحو موثری قابل حل باشد . به عبارت دیگر تحقیق در مورد مسئله امکان پذیر باشد.
- داده های مورد نیاز تحقیق قابل دسترسی و جمع آوری باشد.
- موضوع تحقیق مهم و جدید باشد.
- محقق توانایی و مهارت لازم را برای اجرای تحقیق داشته باشد.
- ابزارهای روا و قابل استفاده ای وجود دارد یا بایستی توسط محقق ساخته شود .
- برای انجام تحقیق محدودیتهای زمانی و امکانات مالی برای اجرای پژوهش مد نظر قرار گیرد
- موضوع پژوهش از لحاظ اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی توجیه پذیر باشد.
- محقق بایستی شهامت و قدرت تصمیم گیری را در برابر موانع و مشکلاتی که در حین اجرای تحقیق به وجود خواهد آمد داشته باشد.
بخشهای مختلف پروپوزال
انجام پروپوزال : مقدمه
در این قسمت محقق سعی می کند با آوردن مطالبی برای خواننده ذهنیت مناسبی را در رابطه با زمینه کلیت تحقیق ایجاد نماید و او را با مبانی و کلیات موضوع تحقیق مورد نظر آشنا سازد. او را برای فهم بهتر موارد دیگری که در قسمت های بعدی منظور می شود آماده نماید.
انجام پروپوزال : بیان مسئله
یکی از بخش های مهم در طرح تحقیق و پایان نامه بیان مسئله است که در حقیقت محقق صورت مسئله خود را تعریف می کند. به عبارت دیگر مسئله را باز می کند تا خواننده با موضوع و مسئله ای که پژوهشگر در پی آنست آشنا شود . مطالبی که معمولا دربیان مسئله ذکر می شود شامل موارد زیر است:
- ارائه اطلاعات کلی درباره تحقیق
- محدود کردن مسئله در یک حوزه تخصصی و اهمیت مسئله
- مشکلاتی که در حوزه موضوع تحقیق شامل سازمان ، جامعه ، مدرسه و … وجود دارد وپژوهشگر قصد پرداختن به آن را دارد.
- نام بردن از متغیرهای اصلی و مولفه های آن.
- بیان اینکه این تحقیق در پی حل چه مسئله ای است.
انجام پروپوزال : اهمیت و ضرورت تحقیق
این قسمت شامل مجموع اطلاعاتی است که نشان می دهد نتایج این تحقیق تا چه میزان برای محقق و نیز تا چه حد برای دیگران مفید و قابل استفاده است. پژوهشگر باید با توجه دانش ادبیات موجود ضرورت انجام تحقیق خود را بیان کند . او باید نگاه جدید و خلاقانه به مسائل را ثابت کند و اهمیت و ارزش تحقیق را نسبت به نظریه های موجود متذکر شده و کمبودی که تحقیق جای آنرا پر می نماید نشان دهد.
اگر موضوع تحقیق کاربردی می باشد بایستی اهمیت آنکه تئوری به صورت کاربردی مطرح می شود گوشزد کند. همچنین دلایل اهمیت و ضرورت را از دیدگاه کاربران مثلا مدیران اجرایی ، ضرورت های سازمانی و نیازهای اجتماعی مطرح نماید.محقق می تواند از طریق ارائه مطالبی از نوشته های صاحب نظران و خبرگان که موضوع را مهم می دانند و خواستار تحقیق برروی مسئله هستند اهمیت تحقیق را به اثبات برساند. ارائه ارقام و آمار در صورت نیاز می تواند به اهمیت مسئله بیافزاید.
پژوهشگر می تواند با استفاده از منابع زیر توضیحاتی مستدل در این زمینه فراهم سازد:
- چرا انجام تحقیق ضرورت دارد
- اجرای تحقیق چه تاثیری در پیش برد علم دارد
- چرا در این مقطع زمانی تحقیق باید انجام شود
- چه کمبودی را در رشته مربوطه می تواند پر کند.
- قدرت تفکر و استدلال محقق بر اساس تجربیات حرفه ای و اطلاعات کلی
- ارائه نوشته های دیگران برای حمایت از مطالب واستنباط های محقق
- آمار ، ارقام ، نتایج و پیشنهادهای پژوهش های انجام شده دیگران
- انجام تحقیق چه مشکلات و معضلاتی را از انسان و یا جامعه حل می کند
انجام پروپوزال : هدف های تحقیق
هر پژوهش برای رسیدن به هدف های خاص صورت می گیرد که خود از مسئله موضوع ناشی می شود.
معمولا هدف به دو بخش تقسیم می شود:
هدف های اصلی (کلی )
هدف های فرعی (جزئی)
هدف کلی نمی تواند محقق را در تدوین فرضیه ها و یا سوالات و دیگر موارد رهنمون شود.
لذا بایستی هدف کلی را به چندین هدف جزئی تقسیم کرد.
این هدف ها راهنمایی جهت تهیه و تدوین سوالات ، فرضیه ها و ابزار گرد آوری اطلاعات است.
مثال 1- تحقیق از نوع کمی توصیفی – همبستگی
بررسی رابطه بین مهارت های مدیران و اثر بخشی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی شهر x
هدف کلی : تعیین رابطه بین مهارتهای مدیران و اثر بخشی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی شهر x
هدف های جزئی :
- شناسایی میزان مهارت انسانی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهس شهر x
- شناسایی میزان مهارت فنی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهی شهر x
- شناسایی میزان مهارت ادراکی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهس شهر x
- شناسایی میزان اثر بخشی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی شهر x
- تعیین رابطه مهارت انسانی مدیران و عوامل اثر بخشی (انعطاف پذیری ،جذب منابع ، برنامه ریزی ، سود آوری ، دسترسی به اطلاعات ، ثبات ، نیروی کار منسجم و نیروی کار ماهر )
- تعیین رابطه مهارت فنی مدیران با عوامل اثر بخشی
- تعیین رابطه مهارت ادراکی مدیران با عوامل اثر بخشی
مثال 2- تحقیق از نوع کیفی – نظری تحلیلی
موضوع :فلسفه تربیتی قرآن کریم
هدف کلی : بررسی فلسفه تعلیم وتربیت از دیدگاه قرآن کریم
هدف های جزئی :
- شناسایی هستی شناسی و دلالت تربیتی آن از دیدگاه قرآن کریم
- شناسایی انسان شناسی و دلالت های تربیتی آن از دیدگاه قرآن کریم
- شناسایی شناخت شناسی و دلالت های تربیتی آن از دیدگاه قرآن کریم
- شناسایی ارزش شناسی و دلالت های تربیتی آن از دیدگاه قرآن کریم
استفاده کنندگان از نتایج تحقیق
در این قسمت افراد، گروه ها یا سازمان هایی که می توانند از نتایج پژوهش استفاده نمایند نام برده می شود.
انجام پروپوزال : فرضیه ها یا سوال های تحقیق
اگر موضوع تحقیق دارای مبنای نظری باشد یعنی بر اساس نظریه های اثبات شده و قوی قبلی باشد محقق به صورت بندی فرضیه دست می زند . فرضیه حدسی علمی و بر اساس دانش و آگاهی های گذشته می باشد یا به عبارت دیگر فرض حدس علمی و عقلایی درباره چگونگی بین دو یا چند متغیر است. فرضیه بایستی در محک آزمایش گذاشته تا مشخص گردد فرضیه قابل قبول است یا اینکه رد می شود و مورد قبول نیست.
انواع فرضیه ها با توجه به متغیرهای تحقیق
- بررسی همبستگی بین متغیرها که رابطه ها ، جهت و شدت مشخص می شود. نه تاثیر یا علت و معلولی از طریق محاسبه ضریب همبستگی که بین 1+ و 1- در نوسان است می توان به این رابطه پی برد هر چه ضریب به یک نزدیکتر باشد همبستگی بیشتر و شدیدتر است . علامت مثبت نشانه رابطه مستقیم و علامت منفی بیانگر رابطه معکوس بین متغیرهاست و اگر ضریب همبستگی صفر باشد عدم ارتباط بین متغیرهاست و اگر ضریب همبستگی صفر باشد عدم ارتباط بین متغیرها را نشان می دهد.
بیان فرضیه اگر به احتمال وجود رابطه تاکید داشته باشد این نوع فرضیه ها را فرض تحقیق یا فرضیه بدیل یا جانشینی می نامند و آنرا با علامت H1 نشان می دهند.
در مقابل فرضیه تحقیق (H1) نداشتن رابطه بین دو متغیر مطرح می شود که آنرا فرضیه آماری یا فرضیه پوچ می نامند که با علامت (H0) نمایش داده می شود.
فرض آماری فقط برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها است و در فصل چهارم پایان نامه (تجزیه و تحلیل داده ها ) در آزمون فرضیه ها ظاهر می شود و در گزارش رسمی ذکر نمی شود . انواع فرضیه های آماری به شرح زیر است:
الف – اگر در بیان فرضیه جهت همبستگی بیان نشده باشد بایستی از آزمون آماری دو طرفه یا دو سویه استفاده کرد:
مثال : مهارت ادراکی مدیران با اثر بخشی سازمانی رابطه دارد.
H0: مهارت ادراکی مدیران با اثر بخشی سازمانی رابطه دارد.H0: rxy = 0
H1: مهارت ادراکی مدیران با اثر بخشی سازمانی رابطه دارد .H1 : r xy ≠ 0
اگر در بیان فرضیه جهت همبستگی بیان شود بایستی از آزمون آماری یک سویه یا یک طرفه استفاده کرد در این حالت فرضیه آماری به صورت زیر خواهد بود .
H0 : r xy = 0 رابطه مستقیم ( مثبت ) بین متغیرها
H1 : r xy 0
H0 : r x,y = 0 یا
H1 :r xy 0
رابطه معکوس ( منفی ) بین متغیرها
ب- اگر محقق بخواهد تفاوت اثر دو یا چند متغیر یک جند متغیر را بررسی نماید فرضیه ممکن است به دو صورت تدین شود .
مثال: دو روش تدریس الف و ب بر روی دو گروه دانش آموز انجام شده است محقق درصدد است که تفاوت اثر دو روش تدریس را بررسی کند.
H =1 میانگین نمرات دانش آموزانی که با روش الف آموزش دیده اند با میانگین نمرات دانش آموزانی که با روش ب آموزش دیده اند برابر نیست.
H1 : X X2
H0 : میانگین نمرات دانش آموزانی که با روش الف آموزش دیده اند با میانگین نمرات دانش آموزانی که با روش ب آموزش دیده اند برابراست.
H0 : X1 = X2
در این حالت باید از آزمون دو طرفه استفاده کرد.
اگر فرضیه مزبور جهت دار تدوین شود بایستی از آزمون یک طرفه استفاده نمود .
H1 : میانگین نمرات دانش آموزانی که با روش الف آموزش دیده اند از میانگین نمرات دانش آموزانی که با روش ب آموزش دیده اند بیشتر است.
H1 : X1 >X2
H0 : میانگین نمرات دانش آموزانی که با روش الف آموزش دیده اند با میانگین نمرات دانش آموزانی که با روش ب آموزش دیده اند برابر است.
H0 : X = X2
ج – بررسی تاثیر یک متغیر بر متغیرهای دیگر که محقق در پی کشف رابطه علت و معلولی بین متغیرهاست ، در این حالت اگر تعامل متغیرها اتفاق افتاده و محقق به دنبال روابط علت معلولی است تحقیق از نوع علی مقایسه ای (پس رویدادی ) است. در صورتی که پژوهشگر بخواهد متغیر مستقل را دستکاری تا اثرش را بر متغیر وابسته بررسی کند تحقیق از نوع آزمایش یا نیمه آزمایشی خواهد بود . در تحقیقات از این دست آزمون آماری فقط دو طرفه است زیرا بررسی رابطه علی متغیرها صرفا رابطه همه یا هیچ است.
انجام پروپوزال : سوالات تحقیق
اگر محقق با توجه به بررسی پیشینه تحقیق نتواند نظری برای جهت دهی یافته ها ی خود پیش بینی نماید به طرح سوال ویژه تحقیق اقدام می نماید. لازم به ذکر است که اگر قصد توصیف چگونگی متغیر یا متغیرهایی را داشته باشیم بایستی از سوال های توصیفی که معمولا از کلمات «چه می باشد»، «چیست» ، و چگونه است استفاده نماید.در تجزیه وتحلیل داده ها برای بررسی سوالات باید آزمون دو سویه استفاده نماییم زیرا سوال های تحقیق به صورت جهت دار بیان نمی شود و چگونگی رابطه بین متغیرها راپیش بینی نمی کند . در بررسی سوالات تحقیق همانند فرضیه ها بایستی فرضیه جانشین و فرضیه پوچ را تدوین و نسبت به آزمون آن اقدام کرد. نظر به اینکه مبنای تدوین فرضیه ها و سوالات تحقیق هدف های تحقیق می باشد لذا بایستی بر هماهنگی بین فرضیه ها . سوالات و هدف های تحقیق تاکید کرد.
سوال کلی ( اصلی)
آیا مهارتهای مدیران و اثر بخشی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی شهر X رابطه وجود دارد؟
سوالهای جزئی (فرعی )
- میزان مهارت انسانی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهی شهر X چگونه است؟
- میزان مهارت فنی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهی شهر X چگونه است؟
- میزان مهارت ادراکی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهی شهر x چگونه است؟
- میزان اثر بخشی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی شهر X چگونه است/
- آیا مهارت انسانی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهی شهرX و عوامل اثر بخشی (انعطاف پذیری ،جذب منابع ، برنامه ریزی ، سود آوری ، دسترسی به اطلاعات ، ثبات ، نیروی کار منسجم و نیروی کار ماهر رابطه ای وجود دارد؟
- آیا مهارت فنی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهی شهر X عوامل اثر بخشی وجود دارد؟
- آیا بین مهارت ادراکی مدیران متوسطه و پیش دانشگاهی شهر X و عوامل اثر بخشی رابطه وجود دارد؟
تعاریف مفاهیم مطرح شده در سوال ها یا فرضیه های تحقیق
از آنجا که در هر تحقیق تعدادی واژه و اصطلاح به کا می رود، لذا بایستی این مفاهیم برای خواننده از جهت نظری (مفهومی )و عملیاتی تعریف شوند.
منظور از تعریف نظری آن است که محقق یک مفهوم و متغیر را به وسیله مفاهیم دیگر تعریف کند. این تعریف یک استنباط ذهنی و تجریدی از واژه هاست و باید برگرفته از نظریه ها و نوشته های موجود باشد و به طور علمی بیان شده دارای استناد معتبر باشد.
تعریف عملیاتی بر ویژگی های قابل مشاهده استوار است و محقق در این تعریف به مشخص ساختن حدود یک کتغیر و تعیین حوزه عملیاتی آن متغیر به طریقی که در پژوهش مورد نظر مد توجه محقق باشد مبادرت می کند.
در این تعریف بایستی نکاتی مد نظر قرار گیرد:
- بررسی تعریف های عملیاتی در تحقیقات فعلی
- انتخاب یا تدوین مناسب ترین تعریف عملیاتی
- انتخاب بهترین شیوه اندازه گیری تعریف شده
تعریف عملیاتی خود به دو قسمت تقسیم می شود :تعریف عملیاتی اندازه پذیر که معمولا با پرسشنامه و یا آزمون به اندازه گیری متغیر پرداخته می شود. نوع دیگر تعریف عملیاتی آزمایشی است که معمولا در تحقیقات آزمایشی و نیمه آزمایشی به کار می رود و بایستی بر اساس نظریه های موجود شرایط آزمایش لازم را ایجاد کرد تا پدیده مورد نظر بروز نماید ( سرمد ، بازرگان ، حجازی ، 1387).
برای روشن شدن مطلب تعاریف نظری و عملیاتی مثال صفحات قبل ارائه می شود .
کلید واژگان طرح تحقیق و معادل لاتین آن
در هر تحقیق علمی تعدادی واژه کلیدی می باشد که ذکر آنها با معادل لاتین این واژه ها در یان قسمت از طرح تحقیق منظور می شود. لازم به ذکر است که قبلا این واژه های تعریف شده اند و نیاز به تعریف مجدد ندارند.
انجام پروپوزال : پیشینه نظری و تجربی
در این قسمت از طرح تحقیق مبانی نظری تحقیق به طور خلاصه بیان می شود . متغیرهای تحقیق از دیدگاه نظریه مورد نظر محقق بررسی می شوند و در ادامه تعدادی از تحقیقات انجام شده در ایران و خارج از ایران که مستقیما به عنوان تحقیق یا به یکی از متغیرهای تحقیق مربوط می شود ( ترجیحا در 5 سال اخیر ) نوشته می شود .
پیشینه تحقیق در پایان نامه یکی از فصول مهم تحقیق است که جزئیات و فلسفه وجودی آن را در فصل دوم مورد بحث قرار خواهد گرفت.
چارچوب نظری
چارچوب نظری تحقیق مبنائی است که محقق بر اساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مسئله تشخیص داده شده اند نظریه پردازی می کند . این نظریه می تواند ضرورتا سخن محقق نباشد و به طور منطقی از نتایج تحقیقات گذشته حاصل شده باشد. باورهای منطقی محقق، نظریه های موجود و تحقیقات مرتبط منتشر شده با موضوع تحقیق در ایجاد چارچوب نظری تحقیق می تواند مبنای کار قرار گیرد. چارچوب نظری به رابطه بین متغیرهای تحقیق شامل مستقل (پیش بین )،وابسته (ملاک )، تعدیل گر که تصور می شود در تحقیق نقش دارند می پردازد.
انجام پروپوزال : روش اجرای تحقیق
این بخش اختصاص به متدولوژی و شیوه انجام تحقیق دارد و نشان می دهد که محقق چگونه می خواهد به پژوهش جامعه عمل بپوشد و آنرا به نتیجه برساند.این بخش معمولا موارد زیر است:
الف – نوع تحقیق
انتخاب روش تحقیق بستگی به ماهیت موضوع ، اهداف پژوهش ، فرضیه ها وسوالات ، ملاحظات اخلاقی و انسانی ناظر بر موضوع تحقیق در وسعت و امکانات اجرایی آن دارد.
انواع تحقیق به شرح زیر است:
روش تحقیق توصیفی ( غیر آزمایشی )
- پیمایشی
- همبستگی
- میدانی
- اقدام پژوهی
- بررسی موردی
- علی مقایسه ای ( پس رویدادی )
- ارزشیابی(ارزیابی )
- روش تحقیق آزمایشی
- تمام آزمایشی
- شبه آزمایشی
- روش تحقیق تحلیل محتوا
روش تحقیق کیفی شامل :
- مطالعه موردی
- طرح های روایتی
- نظریه زمینه ای
- روش تاریخی
- قوم شناسی (قوم نگاری 9
- پدیدارشناسی
- تحقیق در عمل ( اقدام پژوهی )
- تحلیل گفتمان
- روش تحقیق فلسفی
ب – متغیرهای تحقیق
در تحقیق علمی برای آزمون فرضیه ها و پاسخ دادن به سوالات تحقیق بایستی متغیرهای تحقیق را تشخیص داده و نوع و نقش آنها را مشخص کرد. متغیر چیزی است که می توان اعداد را به آن منتسب کرد . انواع متغیرها به شرح زیر می باشد.
-
متغیر مستقل :
یک خصوصیت از محیط فیزیکی ، انسانی یا اجتماعی است که ممکن است در گذشته اتفاق افتاده باشد و محقق می خواهد اثرش را بر متغیر وابسته بررسی نماید. ( در تحقیق علی مقایسه ای ).متغیر مستقل می تواند توسط پژوهشگر انتخاب یا دستکاری شود تا تاثیرش را بررسی متغیر وابسته مشاهده کند (تحقیق آزمایشی ). در تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی به جای متغیر مستقل از اصطلاح متغیر پیش بین استفاده می شود.
-
متغیر وابسته :
تغییرات این متغیر تحت تاثیر متغیر مستقل است .
در تحقیقات توصیفی – همبستگی متغیر وابسته را متغیر ملاک می نامند.
-
متغیر کنترل :
در برخی از تحقیقات اثر تمام متغیرها را بر یکدیگر نمی توان به طور همزمانمطالعه کرد لذا پژوهشگر برخی از متغیرها را کنترل و اثر آنها را از بین می برد. با مطالعه نتایج تحقیقات گذشته می توان متغیرهای اثر گذار را شناسایی و کنترل کرد. مثلا در موضوع رابطه بین کوشش های تمرینی دانشجویان پسر و مهارت در کار کرد آنها جنسیت و هوش به عنوان متغیرهای کنترل مد نظر قرار می گیرند زیرا محقق دانشجویان پسر و آنهایی را که در یک سطح هوشی قرار دارند انتخاب نموده است.
-
متغیر تعدیل گر (میانجی )
این متغیر به منظور توصیف و شناخت رابطه ی بین متغیر مستقل (پیش بین ) و متغیر وابسته ( ملاک ) استفاده می شود در حقیقت پژوهشگر با انتخاب این متغیرها درصدد آن است که نقش آنها رابر رابطه بین متغیر مستقل و متغیر وابسته تجزیه وتحلیل نماید در مثال بالا سن ، مقطع تحصیلی می تواند به عنوان متغیرهای میانجی انتخاب شود.
-
متغیر مداخله گر ( مزاحم)
این متغیرها قابل دستکاری ، مشاهده و اندازه گیری نیستند ولی در تحقیقات علوم انسانی به نوعی می تواند اثر گذار باشند و قابل کنترل هم نیستند ، در حقیقت متغیرهای مزاحم مفاهیم ساخته شده ای هستند که بین علت و معلول ها یا بروندادها که به صورت عملیاتی تعریف و بیان می شوند ارتباط برقرار نمایند. پژوهشگر در تفسیر نتایج بایستی اثر متغیرهای مداخله گر را مورد توجه قرار دهد. در مثال بالا متغیر یادگیری به عنوان متغیر مداخله گر قابل بررسی است.
ج – داده های مورد نیاز متناسب با سوال ها یا فرضیه های تحقیق
در این قسمت اطلاعات و داده های مورد نیاز که مستقیما در ارتباط با فرضیه ها یا سوال ها می باشد منظور می شود.
درمثال قبل داده های مورد نیاز عبارتند از مهارتهای مدیریتی (فنی ، ادراکی ، انسانی ) که از طریق پرسشنامه توسط مدیران تکمیل می شود به دست می آید. اطلاعات شخصی مدیران شامل جنس ، سن ، سابقه کار ، نوع مدرسه. میزان حقوق و مزایا و … نیز از طریق پرسشنامه به دست می آید.
در تحقیقات کیفی و کتابخانه ای روشی که محقق برای جمع آوری اطلاعات از منابع دست اول ، دست دوم و ثبت های تحقیقاتی و نحوه ثبت آنها استفاده می نماید شرح می دهد.
د – شیوه های جمع آوری اطلاعات
با توجه به نوع تحقیق و روش استفاده ، نحوه جمع آوری اطلاعات درج می گردد.
مثلا برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه های مهارت های مدیران و اثر بخشی تهیه وپس از اخذ مجوز از اداره آموزش و پرورش به مدارسی که در نمونه بدست آمده است مراجعه و از آنها تقاضا می شود که به پرسشنامه های مذکور پاسخ گویند و آنرا در اسرع وقت به محقق عودت دهند.
ه – ابزارهای تحقیق
جهت جمع آوری اطلاعات و اندازه گیری متغیر در تحقیق در بسیاری از تحقیقات از ابزارهای مختلفی استفاده می شود که معمولا شامل مشاهده ، مصاحبه، پرسشنامه و یا آزمون های روانی تربیتی می گردد.
پژوهشگر ابزار یا ابزارهایی که در نظر دارد در تحقیق از آنها استفاده نماید که باید مشخصات کامل ابزارهای تحقیقات قبلی استفاده نماید؛ که باید مشخصات کامل ابزار ، نام سازنده و شواهدی مبنی بر روائی و پایائی آن ارائه دهد و در صورت دسترسی به آنها نمونه ای از آن را ضمیمه طرح تحقیق نماید.
در بعضی مواقع محقق بایستی خود به ساخت ابزار دست زند ، لذا بایستی چگونگی تدوین مولفه های مذکور در آن و نحوه محاسبه پایائی و روائی آنرا که انجام خواهد داد ذکر کند.
و – تعریف جامعه آماری ، برآورد حجم نمونه ، روشهای نمونه گیری:
مجموعه ای از افراد یا اشیاء که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند و قابل اندازه گیری می باشد جامعه آماری است. پژوهشگر با توجه به موضوع و نوع تحقیق باید جامعه خود را به طور جامع و مانع تعریف کند.
یعنی از نظر زمانی و مکانی همه واحدهای مورد مطالعه را در بر گیرد و در ضمن با توجه به آن ، از شمول واحدهایی که نباید به مطالعه آن پرداخته شود ، جلوگیری به عمل آید .حتی الامکان تعداد جامعه آماری بایستی ذکر گردد.
نمونه پژوهش:
با توجه به کمبود زمان وهزینه پژوهشگر قادر به بررسی کلیه جامعه آماری نمی باشد . لذا به نمونه گیری دست می زند نمونه عبارت است از یک گروه منتخب از جامعه آماری پژوهش که باید دارای خصوصیات و صفات جامعه پژوهش باشد تا بتوان نتایج پژوهش را به آن تعمیم داد.
در بعضی از تحقیقات به علت کمی تعداد از روش تمام شماری ( شمارش کامل ) بهره گرفته می شود یعنی جامعه آماری مورد بررسی قرار می گیرد و نمونه های انتخاب نمی گردد.
- تصادفی ساده
- تصادفی منظم (سیستماتیک)
- طبقه ای (تقسیم مساوی بین طبقات – اختصاص بهینه – اختصاص متناسب با حجم طبقات در جامعه )
- خوشه ای
- چند مرحله ای
- تلفیقی یا ترکیبی مضاعف
انواع نمونه گیری غیر احتمالی
- در دسترس
- سهمی
- بدون نظم (دیمی )
- شبکه ای (گلوله برفی ) یا زنجیره ای
- تدریجی
- وضعی
حجم ( اندازه نمونه )
همیشه این سوال ذهن محقق را به خود مشغول می کند که تعداد نمونه چه عددی باید باشد تا نماینده کامل جامعه آماری باشد. با توجه به عوامل مختلف حجم نمونه از طریق فرمولهای آماری بایستی محاسبه وارائه گردد. در این مورد به کتابهای روش تحقیق مراجعه نمائید.
انجام پروپوزال : فهرست فعالیت های مورد نیاز برای اجرای تحقیق به ترتیب زمانی (مراحل اجرای تحقیق)
در این بخش محقق برنامه زمان بندی فعالیت های مربوط به اجرای تحقیق را درجدولی تنظیم و ارائه می نماید. تا استاد راهنما و گروه آموزشی در جریان تاریخ احتمالی دفاع دانشجو قرار گرفته برنامه ریزی های لازم را انجام دهند جدول زیر نمونه ای فرضی از جدولزمان بندی اجرای پژوهش می باشد.
جدول زمان بندی پروپوزال کارشناسی ارشد تاریخ شروع ……………
عنوان فعالیت ردیف
ملاحظات | زمان پیش بینی شده(هفته) | ||
6 | جمع آوری مبانی نظری | 1 | |
3 | تنظیم ادبیات و پیشینه تحقیق | 2 | |
4 | تهیه ی ابزار های تحقیق | 3 | |
4 | محاسبه پایایی و روایی ابزارها | 4 | |
5 | جمع آوری اطلاعات | 5 | |
3 | تجزیه و تحلیل اطلاعات | 6 | |
6 | تدوین نهایی پایان نامه | 7 | |
4 | اخذ نظرات اصلاحی استاد | 8 | |
1 | راهنما و مشاور تهیه نسخه نهایی پایان نامه و تحویل به گروه آموزشی | 9 | |
36 هفته | جمع |
انجام پروپوزال : بودجه مورد نیاز برای اجرای پژوهش
با توجه به اینکه هرپژوهشی مستلزم انجام هزینه است لذا در بعضی مواقع که طرح پژوهشی به سازمانی جهت تصویب ارائه می شود؛ بایستی لیست هزینه های مربوط به تفکیک هزینه های پرسنلی ، مواد و لوازم مصرفی ، مسافرت و غیره در طرح تحقیق منظور شود. این بخض در فرم پروپوزال کارشناسی ارشد اغلب دانشگاه ها لحاظ شده است.
انجام پروپوزال : منابع شناسایی شده برای استفاده در تحقیق
در این قسمت کلیه منابعی که در طرح پروپوزال کارشناسی ارشد مورد استفاده قرار گرفته و یا منابعی که بعدا در اجرای تحقیق مورد استفاده قرار خواهد گرفت براساس ضوابط به نوشتن منابع به تفکیک فارسی و لاتین تنظیم و ارائه می شود.
شما می توانید برای دریافت مشاوره انجام پروپوزال کارشناسی ارشد ، پایان نامه ، مقاله و غیره از کارشناسان مجموعه در فرم زیر سفارش ثبت کنید تا همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس بگیرند :
شمایی که در حال خواندن این مقاله هستید. حتما در روزهای آینده برای انجام پروپوزال بایستی کارهایی صورت دهید. از طرفی، این روزها هم حسابی مشغول یافتن اطلاعاتی در مورد چگونگی نوشتن پروپوزال دانشجویی هستید. به همین خاطر به چندین موسسه و مرکز هم سر زدید، منتها به دنبال موسسه معتبری هستید که بتواند طرح پیشنهادی خوبی ارائه دهد.
بنابراین، برای اینکه بتوانید بهتر با روند نگارش پروپوزال بخصوص برای مقطع کارشناسی ارشد آشنا شوید. شاید هم دانشجوی دکتری باشید. فرقی نمیکند. در هر کدام از این مقاطع که هستید. پیشنهاد میکنیم برای دقایقی هر چند کوتاه تا انتهای مقاله “انجام طرح پیشنهادی” با مجموعه ما هم مسیر شوید.
پروپوزال چیست؟
در مقطع دکتری واحدی به نام پایان نامه یا همان تز دکتری وجود دارد، که ابتدا باید موضوع پروپوزال توسط اساتید تأیید شود.
در کل در این واحد درسی در هر مقطعی که از تحصیلات تکمیلی که باشید. آن هم با نام proposal وجود دارد. فقط قرار است با توجه به رشته و گرایش تحصیلی یک موضوع را با استاد مورد نظرتان انتخاب کنید. پس بررسیهای لازم را انجام دهید. در وهله اول شما بایستی بدانید با توجه به رشته تحصیلی که تا مقطع ارشد و دکتری ادامه دادید. علاقه مندید موضوع پروژه پایان تحصیلی تان در این مقطع چه باشد.
بعد از مشخص شدن موضوع ، باید با استاد موردنظر خود گفتگویی داشته باشید تا بدانید آیا استاد شما فرصت همکاری با پروژه تان را دارد یا نه؟
وقتی که به این مرحله میرسید که موضوع و استاد برای انجام پروپوزال مشخص شد. حال بایستی یک متن در قالب طرح پیشنهادی(proposal) بر اساس موضوع انتخابی تان در چند صفحه بنویسید.موضوع طرح پیشنهادی(proposal) پایان نامه باید مورد تأیید استادتان قرار بگیرد تا در جلسه ارائه پروپوزال بتوانید از طرح پیشنهادی خود دفاع کنید.
مهمترین اجزای پروپوزال
شما به عنوان دانشجو در مقطع ارشد – دکتری که میخواهید خود را برای انجام پروپوزال آماده کنید. بایستی بدانید برای نوشتن محتوی طرح پیشنهادی ارشد – دکتری بایستی یک سری استانداردها را رعایت کنید.محتوای شما بایستی از چند بخش مهم تشکیل شده باشد. به عبارتی ساده تر یعنی از چند فصل مهم به وجود آمده باشد. مهمترین بخشهای پروپوزال شامل، مقدمه، بیان مسئله، پیشینه تحقیق(مرور منابع)، مواد و روش ها، نتایج تحقیق، ارائه پیشنهادات، منابع میباشد.
مقدمه
در مقدمه نوشتن پروپوزال برای هر رشته تحصیلی بایستی به طور مختصر تعریفی از موضوع پیشنهادی باشد. از طرفی، در مقدمه میبایست برای انجام پروژه مورد نظر سوالات، فرضیههایی را مشخص کنید. از سوی دیگر میبایست اهداف طرح پیشنهادی تان را هم تعیین کنید. زمانی که اهداف تحقیق تان را مشخص میکنید. در بخش نتایج و ارائه پیشنهادات میتوانید نکات مهمی را برای بهبود موضوع بحث برای محققین گذشته و آینده ارائه دهید. در این قسمت هم میتوانید با خواندن منابع مختلف، نظریات افراد مختلف را هم بیاورید.
پیشینه تحقیق
پس از آن که در بخش اول به طور مختصر و البته کلی توضیحاتی در خصوص تحقیق پایان نامه مورد نظرتان بیان کردید. حال نوبت به مرور منابع انجام پروپوزال میرسد. هدف از اضافه کردن این بخش پروپوزال آن است که بگوییم. فرد یا افرادی که در مورد موضوع ما تحقیقات و مطالعاتی انجام دادند و به نتایجی دست پیدا کردند. ما هم در نظر داریم در تحقیق خود این نتایج و نظریات را بیاوریم تا نتایج تحقیق خود را با نتایج محققین پیشین مقایسه کنیم. از طرفی، متوجه شویم نظریات گفته شده با نتایج فعلی تحقیق ما هم مطابقت دارد یا نه.
مواد و روش ها
در این بخش بسته به رشته تحصیلی تان بایستی روش ها، مواد و تجهیزاتی که در روند رو به جلوی تحقیق خود استفاده کردید را نام ببرید. البته در طرح پیشنهادی مختصر و کوتاه نوشتن از روش تحقیق کفایت میکند. به عبارتی مکتوب کردن proposal پیش زمینهای در آینده برای به نگارش درآورند کتابچه پایان نامه ارشد – دکتری میباشد.
در این قسمت حتی میتوانید نرم افزارهایی تجزیه و تحلیل آماری که در هر بخش از تحقیق مورد استفاده قرار دادید را هم اشاره مختصری بکنید. به عنوان مثال اگر کارهای عملی در آزمایشگاه دارید. روش آزمایش، موادی که برای تست نمونه ها و … استفاده میکنید. بایستی در این بخش به آنها اشاره کوتاه داشته باشید.
نتایج تحقیق
البته نیاز نیست حتما در این بخش خیلی عمقی به موضوع بپردازید. فقط در این قسمت از شما خواسته میشود. نتایجی که در ادامه تحقیق به صورت نسبی میتوانید بدست آورید را به طور کوتاه بیان کنید. جای هیچگونه نگرانی نیست در کتابچه پایان نامه به طور مفصل تر میتوانید جزئیات نتایج تحقیق تان را بیان کنید.
منابع
در فصل آخر، به هنگام به نگارش درآوردن پروپوزال برای اینکه بتوانید مستندی که گردآوری کردید معتبر جلوه کند. به عبارتی محتوای پروپوزال تان از ارزش و اعتباری برخوردار باشد. توصیه میکنیم از ثبت منابع مورد استفاده غافل نشوید. این موضوع سبب میشود طرح پیشنهادی تان جدی تر توسط اساتید مورد بررسی قرار گیرد.
به پایان صحبت های خود در مورد مقاله پیشرو با عنوان انجام پروپوزال رسیدیم. در صورتی که با مطالعه مقاله سوالات و ابهاماتی برایتان ایجاد شد. در این صفحه مطرح کنید تا کارشناسان همراه شریف به شیوه مناسب تری راهنمایی تان کنند.