چارچوب کلی پایان نامه و چارچوب کلی رساله
احتمالاً تاکنون از خود پرسیده اید: چارچوب کلی پایان نامه و چارچوب کلی رساله چگونه باید باشد؟ رساله پایان نامه یا رساله چگونه باید باشد؟ آیا باید از روش های خاصی استفاده شود؟ حجم آن چقدر باید باشد؟ برای نوشتن آن از چه چهارچوبی باید استفاده کرد؟ آیا باید از سبک نوشتاری خاصی پیروی کرد؟ سعی میکنیم به این سؤال ها پاسخ دهیم.
[html_block id=”4551″]
نخست، هر چند این کتاب فرض میکند پژوهش باید به صورت کمی باشد، همة پایان نامه ها و رساله ها کمّی نیستند. برای دریافت درجة دکتری تخصصی (Ph.D) همیشه باید پژوهش تجربی انجام شود. با وجود این، بسیاری از دانشکده هایی که به کارهای بالینی میپردازند برای رسالة تجربی، جایگزین هایی پیشنهاد میکنند، مثل مقالة نظری، ارزیابی برنامه و گزارش موردی. برخی دانشگاه ها مدرک دکترای روان شناسی به دانشجویان میدهند. دوره های دکترای روان شناسی، دانشجویان را برای کارهای علمی، به ویژه در زمینة روان شناسی بالینی آماده میکنند. در این دوره ها، ممکن است نیاز باشد دانشجو در پایان تحصیل خود گزارش طرح پژوهشی تهیه کند که اصالت و تازگی داشته باشد. این طرح پژوهشی گاهی رساله نامیده میشود. با وجود این، بسیاری از دانشکده هایی که به کارهای بالینی میپردازند جایگزین هایی برای رسالة تجربی پیشنهاد میکنند. سانچز، هالکز و کَش (1992) 40 دورة تخصصی روان شناسی بالینی را در آمریکا بررسی میکردند که احتمالاً تعداد زیادی از آنها دوره های دکترای روان شناسی برگزار میکردند. 75 درصد از پاسخ دهندگان گفتند که به جای پژوهش تجربی؛ مقاله نظری، ارزیابی برنامه و گزارش مورد نیز از دانشجویان میپذیرند. جالب این که تقریباً نیمی از دانشجویانی که در این دوره ها تحصیل میکردند تصمیم گرفته بودند پژوهش تجربی انجام دهند تا در هر صورت، شرایط کسب مدرک دکتری را به دست آورند.
در مورد حجم پایان نامه یا رساله باید بگوییم که در بین رشته ها و دانشگاه های مختلف و حتی در یک رشته و دانشگاه خاص نیز تفاوت های زیادی وجود دارد. نتیجة بررسی 100 رساله که در سال های 2001 تا 2002 انجام شده اند و به طور تصادفی از پایگاه پورکونست انتخاب شده اند نشان میدهد میانگین تعداد صفحات رساله ها 190 صفحه است. حدود 85 درصد رساله ها بین 63 تا 317 صفحه بودند. با توجه به این که انحراف معیار نمونه 6/89 بود، برآورد درست این است که 85 درصد از رساله های فعلی رشته روان شناسی 63 تا 317 صفحه دارند که این شامل متن، جداول، پیوست ها و سایر چیزها نیز میشود. پایان نامة کارشناسی ارشد دو سوم رسالة دکتری است، یعنی حدود 127 صفحه.
[html_block id=”4551″]
پایان نامه و رساله، چهارچوب خاصی دارند که هر دانشگاه آن را تعیین میکند. توصیه میکنیم چهارچوب نوشتن پایان نامه را از دفتر پژوهش بگیرید و مطالعه کنید. کارشناسان پژوهش معمولاً در دفتر رئیس تحصیلات تکمیلی یا در کتابخانة دانشگاه کار میکنند. آنها معمولاً سایت یا آیین نامه هایی دارند که چهارچوب یا چهارچوب های مورد نظر دانشکده را توضیح میدهد. همچنین، آنها احتمالاً اطلاعات مفیدی دربارة مهلت انجام کارها، جلسة شورای تخصصی، هزینه های صحافی پایان نامه یا رساله و غیره به شما میدهند. پایان نامه و رساله معمولاً براساس الگویی نوشته میشوند که انجمن روان شناسی آمریکا در کتاب راهنمای انتشاراتی انجام روان شناسی آمریکا (APA، 2010) پیشنهاد داده است. کتاب حاضر براساس چهارچوب انجمن روان شناسی آمریکا نوشته شده و بسیاری از مجله های علوم رفتاری نیز از چهارچوب APA پیروی میکنند. بارها در سراسر کتاب به راهنمای انتشار انجمن روان شناسی آمریکا اشاره خواهیم کرد.
راهنمای انتشار انجمن روان شناسی آمریکا، چهارچوب رایجی است ام در همه جای جهان حتی در دانشکده ها و گروه های روان شناسی، پذیرفته شده نیست. علاوه بر این، حتی در صورت پذیرش این چهارچوب، اغلب دانشکده ها تغییراتی در آن میدهند (مثل ارجاع دادن یا محل قرار گرفتن جداول) میتوانید به سادگی از این تغیرات مطلع شوید. توصیه میکنیم شناخت قواعد دانشکده یا گروه خودتان را در اولویت قرار دهید. اگر پایان نامه یا رساله را از ابتدا با چهارچوب پذیرفته شدة دانشکده یا گروه بنویسید از اتلاف وقت و ناکامی خود جلوگیری میکنید.
[html_block id=”4551″]
برای این که بدانید پایان نامه یا رسالة نهایی شما در نهایت چگونه باید باشد بهتر است چند پایان نامه یا رساله را که زیر نظر استاد راهنمای شما انجام شده اند مطالعه کنید. این پایان نامه یا رساله ها مثال های عینی هستند و نشان میدهند دربارة کار نهایی خود چه انتظاراتی باید داشته باشید. از استاد گروه، راهنمایی بخواهند.. باید بدانید پایان نامه ها یا رساله ها از نظر کیفیت با هم بسیار متفاوتند و استادان ممکن است از شما بخواهند تا برخی کارهای دانشجویان قبلی را که با کار پژوهشی شما نزدیک ترند مطالعه کنید. در فص 4 دربارة انتخاب استادان راهنما و مشاور توضیح داده ایم، پس اگر هنوز استادان راهنما و مشاور را انتخاب نکرده اید نگران نباشید.
پایان نامه یا رساله باید چه بخش هایی داشته باشند؟ بیشتر پایان نامه ها و رساله ها شبیه مقالة علمی هستند اما از مقالة علمی مفصل ترند. پایان نامه و رساله با فهرست مطالب شروع میشوند و سپس پیشینة پژوهش آورده میشود. آنگاه بخش روش، نتایج و در نهایت، بحث و نتیجه گیری توضیح داده میشود. بخش منابع شامل جزئیات آثاری است که در داخل متن به آنها اشاره شده است. بخش پیوست نیز اطلاعات تکمیلی در اختیار خواننده میگذارد، مثل شکل وسایل و تجهیزات، فرم رضایت نامه، فرم های گردآوری اطلاعات و حتی گاهی داده های خام.
اکنون با ماهیت پایان نامه و رساله آشنا شدید. در بخش های بعدی دربارة فرایند اصلی پژوهش و نوشتن پایان نامه ها یا رساله بحث میکنیم..
شما می توانید برای دریافت مشاوره از کارشناسان مجموعه در فرم زیر سفارش ثبت کنید تا همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس بگیرند :
